Kompanzasyon Nedir?
Elektrik sistemlerinde kullanılan bir terim olan "kompanzasyon", enerji verimliliği ve maliyet tasarrufu sağlayan bir tekniktir. Özellikle endüstriyel tesislerde ve büyük ölçekli binalarda kullanılan bu teknik, reaktif güç kompanzasyonu adı verilen bir süreçle gerçekleştirilir. İşte kompanzasyonun ne olduğu ve neden önemli olduğu hakkında daha fazla bilgi:
Kompanzasyon Nedir?
Kompanzasyon, bir elektrik devresindeki reaktif gücü (endüktif veya kapasitif) dengeler ve düzelten bir sistemdir. Elektrik sistemlerinde, aktif güç (watt) ile birlikte endüktif veya kapasitif reaktif güç (var) değişiklik gösterir. Endüktif reaktif güç, endüktörler gibi endüktif yüklerin neden olduğu, kapasitif reaktif güç ise kondansatörler gibi kapasitif yüklerin neden olduğu bir durumdur. Kompanzasyon, bu reaktif güçleri dengeler ve elektrik sisteminin verimliliğini artırır.
Kompanzasyon Panosu Nedir?
Kompanzasyon Panosu; Bir tesisin güç katsayısını düzeltmek için gerekli olan cihaz, kondansatör, reaktör ve ölçü aletlerinin üzerinde bulunduğu pano çeşitidir. Tesisin kullandığı makine ve ekipmanların durumuna göre kondansatör veya şönt reaktör eklenir. Burada yetkili kişilerce gerekli kontroller yapılır ihtiyaç durumuna göre kompanzasyon panosu kurulumu gerçekleştirilir.
Neden Kompanzasyon Önemlidir?
- Enerji Verimliliği: Kompanzasyon, elektrik sistemindeki reaktif güçleri dengeler ve dolayısıyla enerji verimliliğini artırır. Bu, daha az enerji kaybı ve daha düşük enerji faturaları anlamına gelir.
- Gerilim Düşmesinin Azaltılması: Reaktif güç kompanzasyonu, gerilim düşmesini azaltır ve elektrik sisteminin güvenilirliğini artırır. Özellikle büyük yük değişiklikleri veya endüktif yüklerin aniden devreye girmesi durumunda gerilim düşmesi yaşanabilir. Kompanzasyon, bu durumun etkilerini azaltır.
- Elektrik Dağıtım Sistemi Kalitesi: Kompanzasyon, elektrik dağıtım sistemi kalitesini artırır ve harmonik bozulmayı azaltır. Bu, elektrik ekipmanlarının daha uzun süre dayanmasına ve daha az arıza yapmasına olanak tanır.
- Maliyet Tasarrufu: Reaktif güç kompanzasyonu, endüstriyel tesislerde ve büyük ölçekli binalarda önemli maliyet tasarrufları sağlar. Düşük reaktif güç seviyeleri, enerji faturalarını düşürür ve elektrik tesisatının daha uzun ömürlü olmasını sağlar.
Kompanzasyon Nasıl Yapılır?
Kompanzasyon genellikle kondansatörlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilir. Kondansatörler, elektrik devresine bağlanarak kapasitif reaktif güç üretir ve endüktif reaktif güçle dengeleyerek kompanzasyon sağlar. Bu kondansatörler, genellikle kompanzasyon panoları içinde düzenlenir ve devre gereksinimlerine göre ayarlanabilir.
Kompanzasyon Panosu Testleri
Tesisler için kompanzasyon panosunun sadece yapılması bazı durumlarda yeterli değildir. Deneyimli mühendis ve teknik ekip tarafından yılın her zamanı kontrol altında tutulması ve kompanzasyon panosu bakımı yapılması gerekmektedir.
Kompanzasyon panosu içerisindeki tüm elektrik malzemeleri ömürlü sarf malzemelerdir. Herhangi bir ekipmanın arızalanması faturanızın artmasına ve reaktif ceza ödemenize sebep olacaktır. Herhangi bir cezadan etkilenmemek için düzenli aralıklarla kontrol edilmeli ve raporlanmalıdır.
Kompanzasyon, elektrik sistemlerindeki reaktif güçleri dengeleyen ve enerji verimliliğini artıran önemli bir tekniktir. Büyük ölçekli endüstriyel tesislerden ofis binalarına kadar birçok farklı alanda kullanılan bu teknik, enerji tasarrufu sağlar, sistem güvenilirliğini artırır ve maliyetleri azaltır. Bu nedenle, elektrik sistemlerinin tasarımı ve işletilmesinde kompanzasyonun önemi göz ardı edilmemelidir.
